Provesano, onbeduidend en toch wereldberoemd
Met nog geen 500 inwoners lijkt Provesano een onbeduidend plattelandsdorpje, echter de Renaissance-fresco’s zijn uniek en in 2002 werd het dorpje overstelpt door alle media van over de hele wereld.
Category Archives: cultuur
Dierenvriend Franciscus in zandsculpturen
De kustplaats Lignano heeft ieder jaar een winterse trekpleister: ‘Il Presepe di Sabbia’ (de Kerststal van Zand). Prachtige zandsculpturen met minuscule details. Dit jaar een thema rondom de heilige Franciscus van Assisi, waarvan de herdenkingsdag is uitgeroepen tot Werelddierendag.
Sacile – de tuin van Venetië
Een bezoek aan Sacile, een prachtig stadje met de bijnaam ‘il Giardino della Venezia’ (de tuin van Venetië). Heerlijk slenteren door de vele kleine straatjes en pleintjes verspreid door de stad. Door al het water en de bouwstijl heeft dit stadje een Venetiaanse sfeer.
Leeftijd telt niet, bouwjaar wel….
In Italië telt jouw leeftijd niet, wel jouw bouwjaar…. Het feest van ‘la classe’, de jaarlijkse avond van ons Italiaanse dorp Pertegada. Iedere keer wanneer deze terugkerende festiviteit ter sprake komt, komen bij ons de herinneringen boven van vele jaren geleden.
Aquileia: basiliek en archeologie in een notendop
Ben je op vakantie of wil je op vakantie gaan in Italië in de regio Friuli Venezia Giulia, breng dan zeker een bezoek aan de archeologische plek en oude basiliek van Aquileia.
Grado – havenstadje, smalle steegjes en pittoreske restaurantjes
Het populaire stadje Grado ligt op een pittoresk schiereiland met uitzicht op de Adriatische Zee. Grado heeft heel veel te bieden: van een historisch centrum met oude kerken, eeuwenoude panden en prachtige antieke mozaïekvloeren uit de Romeinse tijd tot een supermoderne boulevard met zee en strand. De smalle steegjes bieden
Mozaïekschool van Spilimbergo
De Mozaïekschool in Spilimbergo is één van de pareltjes van Friulië. Een (gratis) bezoek is een leuke ervaring, met prachtige klassieke en hedendaagse mozaïeken. Zelfs kinderen ervaren dit als een kleurrijke belevenis.
Mozaïekstad Spilimbergo, een kleurrijke belevenis
Een aantal jaren geleden werden 21 Italiaanse plaatsen uitgeroepen tot ‘Gioielli d’Italia‘ de juweeltjes van Italië. Het noord Italiaanse stadje Spilimbergo is er daar één van. Leuk voor een dagtrip met een bezoek aan de oude binnenstad, romantische straatjes met een kasteel, dom en een mozaïekschool.
Cividale – een bezoek aan de 1200 jaren oude tempel van de Longobarden
TEMPIETTO LONGOBARDO – uniek bezoek aan Cividale del Friuli. Een 1200 jaar oude tempel in Cividale is niet toegankelijk voor bezoekers. Je kunt vanuit een bovenraam alleen maar naar binnenkijken. En wij mochten WEL de tempel betreden. Een unieke ervaring!
Befana di Pertegada
Over La Befana en de jaarlijkse heksverbranding op 6 januari hebben we al heel wat keren bericht. Steeds vaker worden we benaderd door mensen die dit unieke feest een keer willen meemaken.
Een uniek wijnmuseum in Friulië: PITTARO
Een bezoek aan het wijnmuseum van Pittaro is zeker de moeite waard en uniek. Welk museum biedt een wijnproeverij aan het eind van het museumbezoek?!
San Lorenzo, proosten op de vallende sterren!
In de nacht van San Lorenzo – 10 augustus – wordt in Italië getoost op elke vallende ster die aan de hemel te zien is. Deze bijzondere nacht wordt daarom ook wel ‘Nacht van de Vallende Sterren’ genoemd. Op veel plaatsen in Italië wordt dit naamfeest gevierd samen het wijnfeest
Opera Buffa – een Italiaanse klucht
Wij hebben voor de eerste keer in ons leven in Italië een Opera Buffa bijgewoond, een operagenre van de Commedia dell’arte wat in de 18e en 19e in zwang was. De Opera Buffa (buffa = grappig) was aanvankelijk kort en komisch als pauzestuk van een ‘serieuze’ opera.
Aiello del Friuli – het dorp van de zonnewijzers
Een bezoek aan Aiello, ‘het dorp met de zonnewijzers’ met 100 zonnewijzers in de stad en nog eens 20 bij het museum. Dat betekent een interessante en leerzame stadswandeling met veel klokkijken…..
Historisch stadje Portogruaro
Portogruaro mag eigenlijk een verborgen juweeltje genoemd worden. Het historische centrum is gesticht in 1140 op de ruïnes van een voormalige Romeinse stad. Een wandeling langs de vele herenhuizen, de kathedraal met scheve toren en de watermolens midden in het stadscentrum is zeker de moeite waard.
Zomerconcert in de tuin van een hertogelijk kasteel
Zomerconcert met jongerenorkest in de tuinen van het kasteel van Flambruzzo van de hertogelijke familie Badoglio.
Nieuwe gids met historische tuinen en parken in Friuli
Een nieuwe gids met 50 publieke historische tuinen en parken in de regio Friuli Venezia Giulia. In het Engels (en Italiaans) met plattegrond en fietsroutes. A guide to the historic parks and public gardens in Friuli Venezia Giulia.
Nacht overslaan, art gallery en lekkere wijnen
We leven op twee plaatsen, in twee werelden. Af en toe is het strak plannen om het allemaal geregeld te krijgen. Wijnhuis Ferrin, goede vrienden van ons, hadden op zondagavond een opening van een tentoonstelling van olieverfschilderijen. We wilden deze officiële happening met hapje, drankje en babbeltje niet missen, zeker
Villa Beltrame: een cultureel evenement onder de zakdoekjesboom
Open dag bij Villa Beltrame. Een culturele dag met tuinbezichtiging, kunst, historie en een boeklezing onder ……. de zakdoekjesboom.
Oranje Boven! & Italiaans azuurblauw
Italië en Nederland hebben met elkaar gemeen dat de overbekende ‘landskleur’ niet voorkomt in de nationale vlag. Tijdens grote evenementen (vaak sport) kleurt Nederland oranje en Italië blauw. Waar komen deze kleuren vandaan?
De hoogste kerktoren van Italië
De hoogste kerktoren van heel Italië bevindt zich in ‘onze’ Noord-Italiaanse regio Friuli Venezia Giulia, afgekort FVG of in het Nederlands Friulië genoemd. Het stadje Mortegliano vlak bij Udine is blij met deze bijzondere status.
Carnevale di Venezia – Carnaval in Venetië
Ook buiten het hoogseizoen is in Noord-Italië veel te beleven. Wat te denken van het wereldberoemde Carnevale di Venezia. Zonder het Nederlandse carnaval en die van onze oosterburen te bagatelliseren, is het Venetiaanse Carnaval er een die tot ieders verbeelding spreekt.
14 Februari – Valentijnsdag – cultuur of commercie?
Iedereen kent Valentijnsdag vanwege de valentijnskaarten, de rode rozen, de cadeautjes en valentijnsdineetjes. Maar wat is het eigenlijk? Een feest, een feestdag, hoe lang bestaat het al en waar komt deze traditie – historisch – vandaan?
Italiaanse moord op universitair niveau
Auteur Francesco (Franco) Altan kennen we al een aantal jaren en we werden uitgenodigd bij de presentatie van zijn nieuwste boek ‘Giallo a Parigi’ (Misdaad in Parijs), waarbij het woord giallo (geel) verwijst naar de kleur kaft die normaal gesproken alle misdaadboeken in Italië hebben (klik hier voor onze blog
‘Vader’ van de Italiaanse thriller schreef zijn boeken op ‘ons’ strand
Wie ons op ‘il Tramonto’ regelmatig volgt, weet dat ons Italiaanse leven zich niet beperkt tot het genieten van het mooie weer, de Italiaanse keuken en de Italiaanse wijnen.
Kerststal van zand
ZANDSCULPTUREN ALS KERSTSTAL De presepe (of presepio), de kerststal, is in Italië ontaard in een ware prestigestrijd. Wat ooit begon als een traditionele kerststal met Maria, Jozef, kindje Jezus, de herders, een os en een ezel is uitgegroeid tot een ware competitie tussen de Friulaanse dorpen.
Als het om echte warme gezelligheid gaat, biecht maar op!
Lang leve de Friulaanse barretjes en frasca’s! De watte? Frasca’s zijn kleine uitspattingen waar je een wijntje kunt drinken bij de wijnboer die z’n wijn op deze gezellige wijze met anderen deelt en zo zijn kosten probeert te drukken.
Cultuur, cultuur en …… gelukkig ook een glas wijn
We willen het allemaal meemaken, maar het wordt soms wel erg veel…… Laatst hadden we weer zo’n zondag. Eerst een ‘pranzo’ (middageten) ter ere van de 60e verjaardag van een vriend. Voor bijna honderd gasten een enorme BBQ, met dito hoeveelheid wijn en een twee joekels van verjaardagstaarten.
Hoe is het leven in een paleis?
Eigenlijk kwamen wij door een toevallige omstandigheid erop om de mensen van dit ‘huisje’ te ‘interviewen’. Toeval bestaat niet, zegt men vaak in Nederland, echter aan Italië hangt ons leven van toevalligheden in elkaar.
ZO is het leven in een paleis!!
Via onze vrienden van wijnhuis FERRIN was een afspraak geregeld met de huidige bewoners van VILLA COLLOREDO-MELS MAINARDI te Gorizzo di Camino al Tagliamento. Eén van weinige grote Venetiaanse villa’s (paleizen) die nog bewoond worden.
Als schrijvers met vuur spelen krijg je zulke verhalen
Met regelmaat van de klok worden wij uitgenodigd voor lezingen en boekpresentaties. We gaan er geregeld heen. Is het niet om de taal beter te leren, dan is zo’n bijeenkomst alleen al een uitstekend netwerkmoment voor ons.
Santa Marizza, piepklein dorpje met grote historie
Het woord gehucht doet geen eer aan het slechts 110 inwoners tellende Santa Marizza (di Varmo). Met een 15e eeuwse kerkje en een aantal historische villa’s waarin de adel van weleer zich in de warme zomers terugtrok, verdient San Marize (in het Friulaans) wel degelijk haar plekje in de geschiedenisboeken.
La Befana – de oude heks, een Sinterklaas zonder baard
In Italië wordt op 6 januari de kerstperiode officieel afgesloten. Deze feestdag heeft verschillende benamingen: Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer (Solemnitas Epiphaniae Domini in het Latijn). En later is hier in Italië ‘La Befana’ aan toegevoegd.
Wat hebben rood ondergoed en bonenschotel met elkaar te maken?
We lopen inmiddels al een paar jaartjes mee om een goede indruk te krijgen van de Oud & Nieuw Tradities. Onze ervaring beperkt zich weliswaar tot Noord-Italië maar biedt voldoende inspiratie om hier een blog aan te wijden.
Herkomst van de kerststal
Waar komt de traditie van de kerststal eigenlijk vandaan? Alhoewel er fresco’s uit de derde eeuw zijn gevonden met voorstellingen van de geboorte van het ‘kindje Jezus’, is de kerststal zoals we die nu kennen pas eeuwen later ontstaan.
Kerststal van zandsculpturen
De presepe (of presepio), de kerststal, is in Italië ontaard in een ware prestigestrijd. Wat ooit begon als een traditionele kerststal met Maria, Jozef, kindje Jezus, de herders, een os en een ezel is uitgegroeid tot een ware competitie tussen Friulaanse dorpen.
Iedereen weet wat CIAO betekent, maar …..
CIAO, iedereen weet wat dit betekent. Maar waar komt dit woord vandaan? Na pizza is Ciao volgens mij het meest universele woord met een Italiaanse oorsprong. De vrolijk-klinkende groet waarmee Italianen elkaar ‘hallo’ zeggen
Het is hoog tijd voor meer Italiaanse vrouwen aan de macht
De burgemeester van Varmo en zijn wethouders dragen ons een warm hart toe en weten onze PR voor hun gemeente Varmo zeer te schetsen. Reden om in zo’n ‘warme’ plaats nadere aandacht te vragen voor onze promotieactiviteiten van de mooie regio Friuli Venezia Giulia in Nederland en België.
L’ARCANA STORIA DIMENTICATA, di Michela De Candido
L’ARCANA STORIA DIMENTICATA (in Italiano – in het Italiaans) di Michela De Candido – accessore cultura & turismo Comune di Varmo (UD) In un tempo molto molto lontano i patriarchi filo imperiali, incentivarono nel Varmense la costruzione di diverse fortificazioni e monasteri-ospitali, per accogliere il massiccio flusso di persone mosso
Tieten en middelvinger, de kunst van Marino Salvador
Geen taboes Marino Salvador wil met zijn kunstwerken vele taboes doorbreken. Hij geeft aandacht voor homoseksualiteit en laat zien dat vrijheid een waardevol goed is. De tijd van ‘Kunst als Hobby’ gaat hij straks vaarwel zeggen, wanneer hij op z’n 58ste met pensioen gaat.
pittore Marino Salvador – L’arte Friulana (in italiano – in het italiaans)
Il “Tour Artistico” del pittore Marino Salvador è partito da Lignano (24 luglio 2015), poi ha toccato Expo 2015 Milano e Roma per ritornare infine nella sua terra: Il Friuli. L’arte Friulana Intervista di giornalista Adriano Smets con il pittore Marino Salvador (Variano di Basiliano – Udine)
Trompetgeschal in Villa Savorgnan
Musica in Villa – 15 Musica in Villa is een project in Midden-Friulië met als doel om mensen hernieuwd in contact te brengen met enerzijds muziek anderzijds het culturele erfgoed van Italië o.a. kastelen en landhuizen die in vroegere tijden een belangrijke rol hebben gespeeld.
Een Italiaans hondenleven
Italianen zijn gek op huisdieren Een van onze overburen heeft 8 katten in huis. Bij een andere buurfamilie in de straat hebben ze er alleen al 30 in de tuin rondlopen. Daar is een overpopulatie omdat ze de katten niet steriliseren noch voorzien van verdere medische verzorging.
Op bezoek bij een multi-boer: Le Fornaci del Zarnic
Bestaat het woord multi-boer al? Zo nee, dan is nu het woord geboren! Wij waren in het gehucht Flambruzzo (gemeente Rivignano – Udine). Flambruzzo is bekend om het kasteel van de hertogelijke familie Badoglio waarvan Pietro Badoglio onderkoning van Etiopië is geweest en premier van Italië (1943-1944).
Eerst paarden, dan vrouwen en dan de hoeden
Waar komt toch de combinatie paarden-vrouwen-hoeden vandaan? Of het nu Prinsjesdag betreft, de paardenraces van Ascot, die van Duinrel, of een optocht met historische paardenkoetsen; zodra er vrouwen bij betrokken zijn komen de hoeden in beeld.
De dikste boom van Italië
Tijdens “Ville & Chiesette Aperte” *) is het mogelijk om villa’s, landhuizen, kastelen, kapelletjes en kasteeltuinen te bezoeken die gewoonlijk niet voor publiek worden opengesteld.
Sprituele prinses zaait geestkracht
Iedereen kent de Nederlandse prinses die tegen bomen praat, maar wij kwamen in contact met een prinses, die tevens sjamanka, arts en auteur is. Tikuana Tacha is sjamanka (manlijk: sjamaan), de priesteres en zieneres van de stam Tikunas
Moderne fresco’s in 17eeuws paleis
Tijdens een interview bij het wijnhuis RODARO (azienda Paolo Rodaro) werden wij verrast met een privé rondleiding door hun residentiële villa. Villa Romano is een prachtig landhuis gebouwd in de 17de eeuw en ligt sprookjesachtig tegen de met wijnranken begroeide heuvels van het wijngebied ‘de Collio’.
Vooruitstrevende kunstenaars krijgen vertraagd applaus
Russische Avantgarde kunst in voormalig paleis van de laatste doge van Venetië. Op ‘il Tramonto’ schrijven we regelmatig over de bella Italia, de cultuur, eten, wijnen en onze belevenissen. Waarom dan een blog over Russische kunst?
Dichter und Bauer, interview met schrijver Franco Falzari
Neem een antiek landhuis in een straat met 9 Italiaanse ‘palazzi’, een interieur dat meer kenmerken heeft van een museum waar IS watertandend huis zou kunnen houden. Een keuken met honderdduizend potjes en flesjes afkomstig uit de apotheek van zijn ouders. En Italiaanse gerechten waarvan het water je in de
Udinese kunstenares schenkt schilderij aan ‘il Tramonto’
KUNSTENARES SCHENKT SCHILDERIJ Vorige week maakten we voor ‘il Tramonto’ een reportage over de officiële opening van de Udinese kunstenares Alessandra Candriella, bijgenaamd ‘La Candriella’. Alessandra – voor intimi Sandrina – was zo enthousiast over onze (foto)reportage en de extra aandacht die haar expositie hierdoor krijgt, dat ze vandaag spontaan
Italiaanse woorden in de Nederlandse taal
De Nederlandse taal bevat veel woorden die afkomstig zijn uit het Italiaans. Volgens het chronologisch woordenboek (N. van der Sijs) zouden er ongeveer 360 zogenaamde leenwoorden herkomst vinden in de Italiaanse taal.
Feest van de kikkers, ezels of …… asperges
Noem het maar en er is feest voor. In de Noord-Italiaanse regio waar wij wonen, kent bijna ieder dorp zijn eigen feest. Naast Maria en een batterij aan heiligen, zijn er feesten rondom thema’s als planten, beesten, groenten en bloemen. Een kleine greep uit de thema’s in ‘onze’ regio: wijn,
Alessandra Candriella – abstracte kunst in poppenhuis-galerie
Enige maanden geleden ontmoetten we de Italiaanse kunstenares Alessandra Candriella bij een privé-diner bij de Friulaanse chef-kok Ennio Furlan (zie onze eerdere blog). “Binnenkort open ik een tentoonstelling in Lignano, ik stuur jullie de uitnodiging!”
Tweede taal
De Olivet Nazarene University (Chicago) heeft een onderzoek gepubliceerd rondom ‘De Tweede Taal’. In Frankrijk wordt Frans gesproken, in Engeland Engels, in Duitsland Duits, maar welke taal wordt als tweede taal het meest gesproken? Gezien de historie als ex-koloniën is het niet verrassend dat in Marokko, Algerije en Tanzania Frans
L’arte di Gigi
Dat Italianen creatief en inventief zijn weten we allemaal. De berichten waaruit dit blijkt, het zijn niet altijd de beste voorbeelden, bereiken ons in Nederland en België maar al te ras. Ik heb het deze keer niet over automerken, modehuizen, olijfolie dan wel wijnen.
Poezië, wijn en bruine bonensoep
Als journalisten zijn we regelmatig aanwezig op culturele avonden. Dit keer de presentatie van de nieuwste gedichtenbundel van Franco Falzari.
Friuli Venezia Giulia, het is er zó mooi!
Zoveel mensen vragen ons nog steeds wat wij daar in dat Italië doen! “Het was toch Italië?” Vervolgens de standaard vraag: “maar waar dan in Italië?” En als we geluk hebben horen we ook nog: “Oh, dat is toch onder Venetië!?”