il Tramonto

Moet een restaurant een Michelin ster bezitten om goed te zijn? Absoluut niet! Ristorante Al Ferarùt in het stadje Rivignano bezat de felbegeerde ster sinds 2012, echter tijdens de Corona-crisis ging er iets mis. Wij gingen proeven in het kader van de Gondola d’Oro Award 2022, want we zijn nog op zoek naar een prijswinnaar voor dit jaar! Je bent dus gewaarschuwd, mocht je al dik worden van het kijken naar plaatjes met lekkere gerechten, lees dan vooral niet verder!

Al Ferarùt, de naam klinkt goed

Maar wat betekent deze naam, we hadden geen flauw idee en ons Italiaans woordenboek gaf geen uitkomst. Noch zagen we een verklaring of beschrijving op hun website. Reden om het aan Alberto Tonizzo, eigenaar en chef-kok van het restaurant, te vragen.

“Het is een Friulaans woord en het Friulaans woordenboek (dit is tweede taal van Italie) beschrijft het als de lantaarn van de herbergier, de lantaarn die de weg verlichtte voor klanten die de herberg verlieten. In feite dateert het uit het begin van de vorige eeuw toen mijn opa aan de muur van zijn oude pandje, aan de ingang van zijn osteria, een ​​lantaarn had bevestigd.”

Hadden we de prachtige borden nóg beter bekeken, dan hadden we het kunnen bevroeden dat het ‘lantaarn’ betekende. Wij hebben alleen maar de afbeelding van Klimt gezien, precies in die tijd hadden wij een tentoonstelling met mozaïekwerken van Klimt! Wat een toeval!

Het restaurant bevindt zich aan de invalsweg als je vanuit Teor naar Rivignano rijdt. Wij hebben er ooit een keer wat op het terras gedronken nadat we schuin tegenover een huis hadden bezichtigd samen met mijn zus en zwager. Het huis stond te koop en in die periode waren we naarstig op zoek naar een groter huis en dito tuin. De cardioloog die het huis had geërfd vroeg 350 duizend Euro terwijl wij maar tot 290 wilden gaan. Dat bod vond hij te laag, dus ging de koop niet door. Uit troost zijn we daarom een lekker wit wijntje – een Friulano – gaan drinken schuin tegenover. Mijn zwager liet zich meteen ontvallen dat hij er wel eens een keer wilde gaan eten. Helaas loopt het vaak anders dan verwacht, het is er nooit van gekomen. Aan dit moment van vele jaren terug dachten wij toen wij redelijk plots besloten om te gaan uit eten. “Laten we tegenover het huis dat we niet gekocht hebben gaan eten, je weet wel dat in Rivignano!”

“Oh, dat is een goed idee! Dan hoeven we ook niet te reserveren, het is best groot en gezien het prijsniveau zullen ze er niet met de benen buiten hangen” aldus Sjaak die snel al enig recherche had verricht op Facebook.

Na de auto naast de ingang te hebben geparkeerd begaven wij ons naar de ontvangsthal waar we werden ontvangen met de vraag of we gereserveerd hadden. “Nee, we dachten dat dit niet noodzakelijk was!” Met een kleine weifeling in de gehele benadering werden we niettemin vriendelijk begeleid naar een zijzaaltje bij een prachtige authentieke open haard die natuurlijk nu niet brandde.

“Hadden we toch een lange broek aan moeten trekken, wellicht accepteren ze onze outfit niet?” opperde ik al meesmuilend richting Sjaak terwijl we onze plaatsen kregen aangewezen. “Nou, we zijn beter gekleed dan de gasten aan dat ene andere tafeltje linksachter in de grote zaal! Die dragen kleren vanuit het jaar nul!” “Nou, onze bermuda’s zijn van het jaar nul plus 10, maar ik vraag het dadelijk gewoon even, dan weten we dat voor de volgende keer!” Ik hou van duidelijkheid en ook van directheid, dat is onmiskenbaar!

Een prachtig gedekte tafel in een apart zaaltje: de korte broeken apart van de lange! Onze autotasjes kregen een eigen ministoeltje want het hoort niet dat zoiets los aan de stoel bengelt noch op de grond verloren ligt. “Zo, zo, dit is wel klasse, Sjaak! Hebben we ons niet toch een beetje verkeken op de mate van sjiekheid van dit restaurant?”

Alles was werkelijk prachtig gedekt, ingericht en de gehele ambiance was van een hoge klasse: ster-waardig! “Sjaak, heeft dit restaurant niet een Michelin ster, er begint mij iets te dagen!”

Een dame kwam op het wenken van de chef-kok naar ons toe met een keurig gedecoreerd en verrijdbaar tafeltje met enkele wel uitziende, zelfs oogstrelende amuses. “Willen de heren starten met Champagne of wensen de heren kennis maken met een van onze bekende cocktails?” “Nou, wij vinden het erg fijn om te starten met een stille witte wijn, liefst jullie huiswijn.” Enerzijds willen wij een restaurant altijd kunnen beoordelen op de keuze van de huiswijnen en anderzijds willen we eerst ‘kennismaken’ met de menukaart en bijgaande prijzen. Soms houden we namelijk niet van te grote verrassingen.

Maar nu eerst de prachtige kunstwerkjes, de amuses!

* geroosterde paling  met een sorbetto in het zuur. In het Friulaans wordt dat ‘saòr’ genoemd. Het is een fypisch Friulaanse dressing van suiker, azijn en uitje uit de regio.

* Tartelletta met kaas uit de Jamar grot (kaas gerijpt in een kalkhoudende grot in de Karststreek bij Triëst)

* Forelkaviaar in combinatie met een verfijnde ricotta en een parmiggiana van aubergine, tomaat en Parmiggiano Reggiano

Mensen, dit was verrukkelijk! Zo verfijnd van smaak, daar lustten we wel twee porties van! Daar zou ik zelfs onze eigen bitterballen voor laten liggen!

De menukaarten kwamen op tafel: DE GROTE VERRASSING

“Oh Sjaak, dit is allemaal vis! Wat nu?” Okay, ik hou wel van een beetje vis maar als rasechte carnivoor pas ik ervoor op om te overdrijven. “Nu weet ik waarom Bert (mijn zwager waarmee we op jaren terug op het terras hadden gezeten) hier wilde eten, hij was een echte visliefhebber. Hij had toen de menukaart bekeken, nadat hij binnen het toilet had bezocht. Aangezien mijn zus en ikzelf de zee en andere waters niet als grootste foerageerplaats voor ons soort mensen zie, waren we dus nooit eerder naar Al Ferarùt gegaan. Het kwartje viel.

“Dat wordt smakelijk eten, maar het is jou wel gegund. Eventueel vraag ik een gehaktbal met wat friet!” Ik kan het niet laten om de zaak positief te blijven bekijken. “Als ik de prijzen bekijk dan zullen ze zeker wel in staat zijn om ook zoiets simpels te bereiden!”

“Laten we eerst vragen hoe vissig het allemaal is en daarna kun je altijd nog beslissen of ze iets buiten de kaart om hebben!”

De chef-kok kwam polsen voor welke menu wij besloten hadden en welk wijnarrangement we wensten. Gezien het vis was wat de klok sloeg kozen niet voor het uitgebreide menu van honderd euro maar het simpele van zeventig. En het wijnarrangement niet van vijf glazen maar slechts drie. Tenslotte moest ik nog terugrijden.

Ik had besloten om stoer te zijn en alles van vis te gaan proberen. Ik ben nog steeds niet te oud om te leren. Bovendien kun je een restaurant erg  goed beoordelen aan de kwaliteit van vis en andere glibberige waterbeesten.

Sjaak lachte mij moedig en erg tevreden toe! “dan gaan we morgen wel een pizza eten!”

Sterwaardig!

Ondertussen genoten wij van onze verrukkelijke witte wijn en Sjaak zocht nog even wat informatie over het restaurant op Google. “Ze hebben vorig jaar hun Michelin ster verloren!” “Dus toch een sterwaardig restaurant, vandaar de gehele ambiance en bediening! We hadden niet in de Bermuda moeten komen!” Het zat me hoog al vind ik dat de klant zich best wel iets mag vergunnen. Niet dat ik vond dat we slecht gekleed waren voor de zomer. En nette Bermuda en een gestreken overhemd. Wie strijkt tegenwoordig nog? Ik dus wel, met een rechte en strakke plooi in de korte mouw!

Om een lang verhaal korter te maken, de gerechten volgden elkaar in een net tempo. Het is typisch Italiaans dat je vier gangen in een uur kunt verorberen. We hebben het zelfs meegemaakt dat wij nog aan het voorgerecht zaten terwijl onze vrienden het toetje gingen bestellen: groepsgezelligheid!!!

Hier was alles perfect, niet alleen het tempo, doch ook de ambiance, de bediening, het servies. De borden van de ‘gerechtjes’ waren bijzonder mooi opgemaakt en over smaakt niets dan lof. Oh, wat was dat allemaal geweldig lekker, echt fantastisch. De foto’s spreken voor zich! Stel dat wij ons als mierenneukers zouden opstellen, dan zouden we kunnen opmerken dat de glazen beter gepoleerd hadden mogen worden. We zagen namelijk vingerafdrukken op de glazen, iets waar wijzelf erg op letten als we gasten te eten krijgen.

Waarom doet Michelin zo stom? Het is allemaal goddelijk!

Wij vroegen nadien aan de vriendelijke Alberto Tonizzo hoe het zo is gekomen: “Voor iedere kok is de Michelinster de grote trots. Helaas heb ik de ster verloren in een minder rooskleurige periode van mijn restaurant.  Corona heeft ons niet goed gedaan en gooide echt roet in het eten! Wij herwinnen dit pronkstukje zeker weer, daar hebben wij vertrouwen in. Gedurende de tien jaar dat we de ster mochten voeren hebben we een goede naam opgebouwd in de regio en ver daarbuiten zoals ook in Oostenrijk. Bovendien wordt ons restaurant gekenmerkt door een soliede basis; in meer dan zestig jaar hebben wij veel zeer tevreden klanten die trouw terugkomen en krijgen we nog steeds hoge waarderingen van andere restaurant gidsen. Niettemin gaan we de schouders eronder zetten om een solide basis te herwinnen om de kwaliteit volgens de Michelin gids naar minstens één ster op te krikken.”

Dit lijkt ons een goed plan, een nobel streven. Natuurlijk trekt een internationale erkenning / prijs van heinde en verre lekkerbekken met dikke beurzen, het is een feit. Wij zelf reiken ook jaarlijks de Gouden Gondola Awards uit waarmee wij onze waardering uitspreken over kwaliteit, inzet of onderscheidend vermogen. Juist dat laatste is iets wat wij belangrijk vinden: hoe weet jij je te onderscheiden van de anderen? Is het nodig om een ster te veroveren om je daarmee te onderscheiden? Er zijn restaurants die daar niet naar streven en toch bijzonder hoog staan aangeschreven. Op vier kilometer van ons huis lag het restaurant dat meer dan honderd jaar als beste van de regio werd beschreven, zonder ooit een ster te hebben bemachtigd: Da Toni in Gradiscutta!

Tijd voor het toetje, het dessert!

De vriendelijke dame die ons de ganse avond bediende en waarmee we inmiddels een warm contact hadden opgebouwd, toonde vol trots het plateau met de zoveelste keer prachtig opgemaakte borden. Zij had ons tussendoor al verzekerd dat onze bermuda’s echt geen probleem waren en dat ze ons inschatten als mensen die pasten bij dit prachtige deel van het restaurant! Met smaak startten we en alweer alsof een engeltje op je tong pist. Wel vonden wij een klein deel van het dessert, een combinatie van chocolade met verse citroen, heel apart, om het netjes uit te drukken. Reden om dit bij de chef-kok na te vragen, want wij zouden nooit voor deze combinatie hebben gekozen.

Of papa – die van het begin tot het einde alles scherp in de gaten hield – onze opmerking hoorde weten we niet maar het was opmerkelijk dat zoonlief, de chef-kok, onverwijld nodig was in de keuken! Zijn aanmaning was bijzonder duidelijk. Tja, wij moeten wennen aan de Italiaanse cultuur waarin onze directheid niet echt ‘usance’ is. Achteraf hebben wij per mail onze excuses aangeboden voor onze directheid en Alberto gaf ons het volgende antwoord:

“Het is altijd interessant de mening van onze klanten te vernemen en absoluut zijn we niet beledigd bij een andere smaakbeleving. Voor jullie was dit een ongebruikelijke combinatie, zo kunnen wij de Amerikanen niet verleiden tot een romige risotto. Zij prefereren toch echt een lasagna al ragù, iets wat meer past bij hun cultuur. Het is een feit: ’s lands eer, ’s lands wijs! Ook al is iets anders dan je gewend bent hoeft niet slecht te zijn!”

De finale?

Na een prachtig aangekleed kopje koffie was het dan toch tijd om een punt te zetten achter deze geweldige culinaire avond. Voldaan begaven wij ons naar de uitgang waar ook de kassa was. De taak van papa om zorg te dragen voor de betaling. We denken toch echt dat deze oud-baas van dit restaurant niet van ons bezoek gediend was. Er kon geen glimlach vanaf en we kregen nog niet eens een afscheidsborreltje aangeboden, wat in deze regio toch heel gebruikelijk is.

Okay, toen we waren ingestapt en de motor al draaide, kwam Alberto aangehold met een prachtig boek waarin ook Al Ferarùt werd beschreven. “Sorry dat ik niet persoonlijk gedag heb gezegd. Dankjewel voor jullie bezoek en als aandenken wil ik jullie dit boek cadeau doen!”

Nou dan, is dat niet geweldig! Een applaus voor deze vriendelijke chef-kok! Overigens heeft hij een prachtig kookboek op zijn naam staan: ‘La cucina friulana dalle risorgive al mare!’

Wij besloten naar Camino al Tagliamento terug te rijden, echter wel via ‘Da Bepo’, het restaurant bij ons in het dorp. Daar werden we supervriendelijk ontvangen door vrienden die aan het toetje zaten. ‘Kom erbij zitten en drink een lekkere zoete wijn (Verduzzo) met ons mee.´ Na dat wijntje (het werden twee glaasjes!) moesten we van de eigenaar, Valentino Bert, nog een kopje koffie met een grappa aan de bar komen drinken: ‘van het huis’!! Tja, ook dat is Italië!!!

Oh ja, dat huis schuin tegenover Al Ferarùt is uiteindelijk vijf jaar later verkocht voor 220 duizend Euro. Tja, wie het onderste uit de kan wil hebben …….

We hebben een klein stukje (YouTube) film opgenomen in het restaurant. Zo zie je hoe een van de gerechten werd gepresenteerd: Klik hier